Aquascaping

tips, tricks and more

Aquarium en natuur

Aquascaping is het verfraaien van de huiskamer of kantoor- en wachtruimte door een stukje natuur binnenshuis te brengen. De uitdaging is om een zo natuurlijk mogelijk ontwerp in het aquarium te creëren met behulp van natuurlijke materialen zoals stenen, hout en planten.

TIP 1: Wanneer je hout in het aquarium gebruikt zullen de meeste soorten hout tannines lekken en het water bruin verkleuren. Voorkom dit door hout te laten weken. Zorg dat het hout onderwater blijft. Na een paar dagen zal je zien dat het water bruin verkleurt waarna je het water ververst. Doe dit net zo lang totdat het water schoon is.

Waar op te letten

Er zijn verschillende zaken die van belang zijn bij het ontwerpen en bouwen van een nieuwe scape. We nemen een aantal belangrijke punten met je door.

1. Bepaal je budget. Afhankelijk van de grootte van het aquarium zullen de kosten stijgen naarmate de scape groter wordt. Wanneer je van te voren je budget hebt vastgesteld voorkom je financiële verrassingen.

2. Heb geduld. Het totale proces van het scapen is eigenlijk het leukst. Het hele proces van inspiratie, aankoop van hardscape, plantkeuze, ontwerp en bouwen kan en mag rustig een paar weken duren.

3. Inspiratie. Onder het motto “beter goed gejat dan slecht bedacht” is het verstandig om je van te voren te verdiepen in de verschillende stijlen en werken van bijvoorbeeld wedstrijdscapers.

4. Bewoners. Stem je hardscape en bewoners op elkaar af. Sommige steensoorten verhogen bijvoorbeeld de hardheid van het water en daarmee de pH. Niet alle bewoners kunnen hier tegen. Zoek dit goed uit en voorkom zieke bewoners.

5. Layout. Aquascapen werkt volgens esthetische regels. Zo zijn daar bijvoorbeeld de ”rule of thirds”, dieptewerking en “endpoint” als belangrijke punten van aandacht. Hierover later meer.

TIP 2: Het gebruik van soils heeft voor- en nadelen. Het voordeel is dat planten er voeding uit halen en de structuur zorgt voor een goede wortelgroei. Een ander voordeel is dat soil de pH en hardheid verlaagt en stabiel houdt. Dit is handig wanneer je dieren houdt die zuurder water nodig hebben om gezond te blijven. Het nadeel is dat de bodem beperkt houdbaar is en dat er in de eerste weken dagelijks grote waterwissels gedaan moeten worden omdat het substraat bij de opstart ammoniak lekt.

Het hout voorweken. Hout drijft, althans veruit het meeste hout drijft..tot zover de open deuren. Maar al te vaak wordt een stuk hout rechtstreeks uit de winkel in het aquarium gelegd tijdens de opbouw. Substraat erin, stenen erbij, plantjes poten, water erbij. Hadden wij je al verteld dat hout drijft?😊 Je zal niet de eerste zijn die het ontwerp volledig verwoest ziet worden door hout wat gaat drijven. Hout eerst inwateren of verzwaren met steen.
Oefen niet met stenen in het aquarium. Een kras is zo gemaakt dus oefen voor de hardscape buiten het aquarium. Als je een beetje handig bent, bouw je een houten bak met de afmeting van jouw aquarium. Nu kun je naar hartenlust rommelen zonder dat je bang hoeft te zijn dat je krassen maakt.
Neem je tijd. Het creëren van een fraaie hardscape is de ruggengraat van jouw ontwerp. Neem hier genoeg tijd voor. Maak bijvoorbeeld een eerste opzet en laat dit ontwerp een dag bezinken. 100% zeker weten dat je nog aanpassingen wilt doen. Dit doe je natuurlijk zonder dat er water in het aquarium zit! Ben je tevreden over de hardscape? Dan pas schaf je de inmiddels geselecteerde planten aan en verwerk je die in het ontwerp.

Valkuilen

De meest gemaakte (beginners)fouten hoef je niet te

maken, wanneer je je aan de hierna volgende regeltjes houdt:

Mix niet met verschillende steen- of houtsoorten. Dit komt onnatuurlijk over.
Zorg dat je ruim voldoende hardscape materialen voorhanden hebt tijdens het scapen. Het spreekt voor zich dat het bouwen van een interessante scape lastiger is wanneer je “het moet doen” met de stenen die je hebt. Koop voldoende, zodat je iets te kiezen hebt en kan combineren.
Begin met een plan. Welk materiaal, welke planten, welke dieren, welke stijl. Maak een plan en neem je tijd om in te richten.
Starten met snelgroeiende planten. Wanneer je een bak opstart en de planten nog moeten aanslaan dan maken de gevreesde algen de meeste kans om toe te slaan. Planten zijn qua voeding de concurrenten van de alg. Snelgroeiende planten halen de meeste voedingsstoffen uit het water waardoor de alg het nakijken heeft.
Zorg voor voldoende ruimte tussen de hardscape en het glas van jouw aquarium. Dit heeft alles te maken met het wekelijks onderhoud. Niets is zo irritant dan wanneer je het glas van je aquarium wilt schoonmaken en je hand of gereedschap niet bij de algenaanslag kan komen.

TIP 3: Om epifyten op steen of hout te bevestigen kun je secondelijm gebruiken. Gebruik de cyanoacrylaat lijm welke ongevaarlijk is. Ook stenen zijn met secondelijm aan elkaar vast te zetten voor een stevig constructie. Gebruik in dat geval bijvoorbeeld sigarettenfilters waar je het papier van hebt verwijdert. Doorweek het sigarettenfilter met secondelijm en plaats deze niet zichtbaar tussen de stenen. Na een paar seconden zitten de stenen muurvast verlijmd.

De perfecte scape?

Bestaat er zoiets als de perfecte scape? Ja en nee. Wanneer je kijkt naar ontwerpen van bijvoorbeeld Takachi Amano of Josh Sim dan zijn dit indrukwekkende ontwerpen die zeer tot de verbeelding spreken.

Dé perfecte scape kan ook die van jou zijn, want wanneer je een eigen creatie maakt en daarvan geniet is het doel bereikt.

Net als bij elke hobby kun je zover gaan als je wilt. Veruit het belangrijkste is dat je vooral lol beleeft aan het scapen. Verdiep je in technieken en andere scape's, bouw ervaring op en groei vanzelf uit toe jouw maximale potentieel.

TIP 4: Gebruik een schone trechter met daaraan bevestigd een stuk slang om ook de moeilijk plekjes in de scape te voorzien van substraat.

Oefenen, oefenen, oefenen

Zoals gezegd: oefening baart kunst. Het is belangrijk om je creativiteit uit te dagen en te trainen door er mee bezig te zijn. Dat hoeft zeker niet altijd een volledig ingericht aquarium te zijn. Droog oefenen op hardscaping is een zeer bevredigende manier om jouw skills verder te vergroten. Je moet creativiteit zien als een spier: wanneer je dit regelmatig traint dan wordt het sterker. Laat je inspireren en ga aan de slag!

Starten met je scape

Voor het gemak gaan we er vanuit dat je je hebt laten inspireren en een keuze hebt gemaakt in de stijl van scapen. Wat betreft de hardscape zijn er een 6-tal punten waarop je moet letten om de juiste balans en spanning te krijgen in het ontwerp.

1.Werk in verschillende lagen. Verdeel het aquarium in zoveel lagen als de diepte van de bak toelaat. De optimale diepte voor het scapen is 60 cm maar met een ondiepere bak kan je zeker ook een prachtig resultaat bereiken. Verschillende lagen kun je bereiken door materiaal en planten zodanig te arrangeren dat er diepte en spanning ontstaat in het ontwerp. Wanneer je vooraan cosmetisch zand gebruikt kun je dat zien als een eerste laag. Waar de hardscape begint is de volgende laag. Gebruik bijvoorbeeld de schaduw of een fraai stuk hout voor een volgende laag met als laatste punt het zogenaamde “endpoint”. Kijk maar eens naar de vele foto’s op het internet en probeer de verschillende lagen te vinden.

2. Grote stenen en hout vooraan in het aquarium en de kleinere achteraan in het ontwerp schept diepte. Maak gebruik van dit optisch bedrog om het aquarium dieper te laten lijken dan dat het feitelijk is.

3. Maak gebruik van de “regel van derden”. Deze regel wordt toegepast in fotografie, schilderijen en natuurlijk aquascaping om de compositie interessanter te maken. Het verdeelt de bak in drieën met behulp van twee horizontale en twee verticale lijnen. De regel schrijft voor dat het meest interessante stuk steen, hout, endpoint of plant, de blikvanger, op één van die snijpunten komt te staan.

4. Creëer een zogenaamd “endpoint”. Dit is een doorkijk naar de achterkant van het aquarium. Dit wordt vaak bereikt met behulp van een zandpad die je oog naar dit punt aan de achterzijde van het ontwerp leidt. Het “endpoint” plaats je op één van de snijlijnen van de hierboven beschreven “regel van derden”.

5. Gebruik schaduw om spanning te creëren. Schaduw verbergt iets wat aan het oog onttrokken is en dat is spannend. Maak slim gebruik van licht en planten of hardscape om donkere plekken in je bak te maken. Let er wel op dat je in de schaduwplekken alleen planten mag gebruiken die met minder licht af kunnen zoals bijvoorbeeld de Anubias of Cryptocoryne.

6. Als laatste belangrijke tip willen we meegeven om te letten op de breuklijnen en tekening in stenen en hout. Zorg ervoor dat tekening van hardscape voor wat betreft de richting van de tekening overeenkomen. Dit geeft flow in het ontwerp.

TIP 5: Wanneer je twijfelt of de steensoort kalk bevat gebruik dan natuurazijn. Dit gaat als volgt: Zuur lost kalk op, neem de steen waar je je twijfels over hebt en druppel wat azijn op de steen. Wanneer er belletjes ontstaan of het gaat bruisen heb je een kalkhoudende steen.